نمایش در ایران (خیمه شب بازی)

نمایش در ایران (خیمه شب بازی)

آنگونه که می گویند «خیمه شب بازی» در ایران شکل گرفته و پس از آن توسط ترکهای عثمانی به ترکیه رفته و با عنوان نمایش «قره گوز» شناخته شده است. البته باید گفت برخی خیمه ‌شب‌بازی را به «کمدیا دل ‌آرته» (گونه ای نمایشی ایتالیا) منسوب می‌دانند و گروهی بر این عقیده‌اند که از کشورهای کهن چین، هند، ژاپن و نواحی جنوب شرقی آسیا به اروپا نفوذ کرده است؛ اما آنچه واضح است این است که بنا به مدارک معتبر قدمت خیمه شب بازی در ایران به قرن هفتم می رسد؛ عطا ملک جوینی در کتاب خود «تاریخ جهانگشا» که تاریخ مغولان است، گزارشی از خیمه شب بازی در روزگار اوکتای قاآن می‌دهد، او در این کتاب آورده است: "روزی خیمه شب بازان از ختا (شهری میان ترکستان و چین قدیم) آمده بودند و عروسک‌های ختایی عجیب و غریبی با خود آورده بودند که ما هرگز ندیده بودیم و به خیمه شب بازی پرداختند". خیمه شب بازی در مناسبتهایی چون جشن‌ها، عروسی‌ها و ختنه سوران‌ها به اجرا در می‌آمد. در خیمه شب بازی تعدادی عروسک در اندازه‌های ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر از چوب ساخته می شدند و در محلی به نام خیمه به جای آدم‌ها ایفای نقش می‌کردند. عروسک‌های زن روسری، شلیته و چاقچور بر تن داشتند و عروسک‌های مرد کلاه نمدی، پیراهن آبی یا قرمز و شلواری سیاه و گشاد.