ادبیات نمایشی در ایران(نخستین کوششها تا دوره قاجار)
ادبیات نمایشی در ایران(نخستین کوششها تا دوره قاجار)
دکتر جمشید ملک پور
جلد اول مجموعه‌ی ادبیات نمایشی در ایران نخستین کوششها تا دورة قاجار را در برمی‌گیرد و به بررسی آثار آخوندزاده، میرزا آقا تبریزی و نهضت ترجمه و اقتباس نمایشنامه در ایران می‌پردازد و مباحثی چون نمایشنامه‌نویسی، نقد و نظریه‌های نمایشی را به عنوان گنجینه‌های ادبیات نمایشی در ایران مورد بررسی قرار می‌دهد.
معرفی نمایشنامه (خرس)
خرس
آنتون چخوف
کل نمایشنامه بر پایه دو شخصیت سمیرنوف و خانم پوپوف است. در نمایشنامه نوعی جدایی از واقعیت و تمایل بیش تر نزدیکی به کمدی فارس دیده می شود. مهم ترین وجه فارس بودن این نمایشنامه در این است که سمیرنوف متوجه می شود نفرت در بالاترین درجه خود می تواند به عشق تبدیل شود. سمیرنوف برای پس گرفتن پولی آمده است که پیش از مرگ شوهر خانم پوپوف به او قرض داده بود. خانم پوپوف همچنان در سوگ شوهر خود به سر می برد اما سمیرنوف می خواهد به هر شکل شده پول را از او پس بگیرد. او به شوهر خود قول داده بود که پول های قرض گرفته شده را پس دهد. مشاجرات آن ها باعث افزایش تنشی غیرضروری می شود. جنبه سرگرم کننده این نمایشنامه، سیر تغییر فارس گونه سمیرنوف از یک طلبکار بی رحم به یک انسان رنجور و ضعیف است.
معرفی کتاب (بازی های نمایشی)
بازی های نمایشی
کلاویو بارکر
کتاب حاضر درباره ی کار بازیگر و هنر اوست و برای بازیگران و آنها که با بازیگران کارمی کنند و نیز برای کسانی که به کار بازیگری یا به طور کلی به تئاتر علاقه مندند در نظر گرفته شده است.
نمایش در ایران (خیمه شب بازی)
نمایش در ایران (خیمه شب بازی)
آنگونه که می گویند «خیمه شب بازی» در ایران شکل گرفته و پس از آن توسط ترکهای عثمانی به ترکیه رفته و با عنوان نمایش «قره گوز» شناخته شده است. البته باید گفت برخی خیمه شب‌بازی را به «کمدیا دل آرته» (گونه ای نمایشی ایتالیا) منسوب می‌دانند و گروهی بر این عقیده‌اند که از کشورهای کهن چین، هند، ژاپن و نواحی جنوب شرقی آسیا به اروپا نفوذ کرده است؛ اما آنچه واضح است این است که بنا به مدارک معتبر قدمت خیمه شب بازی در ایران به قرن هفتم می رسد؛ عطا ملک جوینی در کتاب خود «تاریخ جهانگشا» که تاریخ مغولان است، گزارشی از خیمه شب بازی در روزگار اوکتای قاآن می‌دهد، او در این کتاب آورده است: "روزی خیمه شب بازان از ختا (شهری میان ترکستان و چین قدیم) آمده بودند و عروسک‌های ختایی عجیب و غریبی با خود آورده بودند که ما هرگز ندیده بودیم و به خیمه شب بازی پرداختند". خیمه شب بازی در مناسبتهایی چون جشن‌ها، عروسی‌ها و ختنه سوران‌ها به اجرا در می‌آمد. در خیمه شب بازی تعدادی عروسک در اندازه‌های ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر از چوب ساخته می شدند و در محلی به نام خیمه به جای آدم‌ها ایفای نقش می‌کردند. عروسک‌های زن روسری، شلیته و چاقچور بر تن داشتند و عروسک‌های مرد کلاه نمدی، پیراهن آبی یا قرمز و شلواری سیاه و گشاد.
نمایش در ایران (نقالی)
نمایش در ایران (نقالی)
نقالی و قصه‌گویی نیز از کهن‌ترین هنرهای رایج در جوامع انسانی است. این هنر در سرزمین ما نیز هنری بسیار کهن به شمار می رود و ادبیات عامه و شفاهی اقوام مختلف گواهی بر این ادعاست. نقالی در زمانی نه چندان دور یکی از سرگرمی های مهم مردم به حساب می آمده و طرفداران بسیار داشته است. نقالی ایرانی یا افسانه‌گویی ایرانی کهن‌ترین شکل بازگویی افسانه‌ها در ایران است و از مدتها پیش نقش مهمی در جامعه دارد. نقال کسی است که نقل حماسی می‌گوید و مضمون نقلهایش بیشتر پیرامون داستان شاهان و پهلوانان ایران زمین است. نقالی در ایران انواع گوناگون دارد که مهمترین آنها از نظر چگونگی اجرا به این قرار است: نقل موسیقیایی، نقل مکتوب، نقل با استفاده از تصاویر و گونه های دیگریی که از نقالان به نام می‌توان به حسین آقای مشکین، مرشد برزو، مرشد زریری صافهانی، مرشد حسن خوش ضمیر، مرشد سیدمصطفی سعیدی بروجردی و مرشد ولی‌ا... ترابی اشاره کرد. دوین پروندۀ ثبت جهانی نقالی با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، بنیاد فردوسی، خانۀ تاتر و مرکز هنرهای نمایشی کشور ایران انجام پذیرفته است. ثبت پروندۀ «نقالی» در ششمین اجلاس میراث معنوی ناملموس یونسکو در تاریخ ۲۷ نوامبر ۲۰۱۱ به ثبت جهانی رسید.